środa, 22 kwietnia 2015

UP BEAT 1-3

Jako, że po ostatnim poście Blogger się pieklił o prawach autorskich, musimy dodać testy w załączniku, do pobrania.
Dowód na to, że je mamy :))
http://downloaded.pl/pobierz/testy-up-beat-1-3?

Śladami przeszłości 2

Na pierwszy ogień idą sprawdziany z historii, z podręcznika "Śladami przeszłości 2" Powodzenia :)
Test a

Polska i świat w XII–XIV wieku
Test podsumowujący rozdział I

  1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
  2. W zadaniach od 1. do 3., 5., 6. oraz od 10. do 1 3. znajdują się cztery odpowiedzi:
A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
  1. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
  2. Rozwiązania zadań 4., od 7. do 9. oraz od 14. do 16. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
  3. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 28 punktów.

1. Wydarzenie, które zakończyło rozbicie dzielnicowe w Polsce to (0–1 p.)

A. koronacja Władysława Łokietka.
B. wydanie statutu Bolesława Krzywoustego.
C. objęcie tronu przez Kazimierza Wielkiego.
D. zjazd w Łęczycy.

2. Wyprawy krzyżowe do Ziemi Świętej były organizowane (0–1 p.)

A. od XI do XII w.
B.od XI do XIII w.
C. od X do XV w.
D. od XII do XIV w.

3. Do skutków rozbicia dzielnicowego w Polsce należy (0–1 p.)

A. udział książąt piastowskich w krucjatach.
B. najazd Tatarów na Polskę.
C. osłabienie Polski na arenie międzynarodowej.
D. wydanie statutu Bolesława Krzywoustego.

4. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania fałszywego. (0–1 p.)

[ ] Państwo zakonu krzyżackiego objęło tereny wcześniej zamieszkane przez Prusów.
[ ] Pomorze Zachodnie nie weszło w skład ziem polskich zjednoczonych przez Władysława
Łokietka.
[ ] W 1241 r. w bitwie pod Legnicą zginął książę śląski Henryk Pobożny.
[ ] Władysław Łokietek został królem Polski w 1295 r.
Na podstawie zamieszczonej mapy wykonaj zadania 5. i 6.
5. Wskład państwa Władysława Łokietka wchodziły tereny (0–1 p.)

A. Pomorza Zachodniego.
B. Prus.
C. księstw śląskich.
D. Małopolski.

6. Sąsiadującym z Polską państwem, którego władca rościł sobie prawo do korony polskiej,
było (0–1 p.)

A. Wielkie Księstwo Litewskie.
B. Królestwo Węgierskie.
C. Królestwo Czeskie.
D. państwo zakonu krzyżackiego.

7. Wstaw w kratki cyfry od 1 do 4, tak aby podane wydarzenia ułożyły się w porządku chronologicznym. (0–2 p.)

[ ] założenie Akademii Krakowskiej
[ ] sprowadzenie Krzyżaków do Polski
[ ] pierwsza wyprawa krzyżowa
[ ] zdobycie Konstantynopola przez krzyżowców

8. Wymień dwóch władców koronowanych na króla Polski w okresie pomiędzy rządami Bolesława Krzywoustego a panowaniem Władysława Łokietka. (0–2 p.)

• ……………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………….

9. Połącz terminy z ich wyjaśnieniami. (0–4 p.)

krzyżowiec • • władca mongolski
princeps • • uczestnik krucjaty
chan • • zwierzchnik księstw polskich w czasie rozbicia dzielnicowego
grosz praski • • moneta wprowadzona do obiegu w Polsce przez Wacława II

Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 10. i 11.
10. Na rysunku przedstawiono (0–1 p.)

A. rycerza zakonnego.
B. wojownika mongolskiego.
C. saracena.
D. wojownika tureckiego.

11. Do bitwy polskiego rycerstwa z armią, do której należał wojownik ukazany na ilustracji, doszło (0–1 p.)

A. pod Płowcami.
B. nad Kałką.
C. pod Legnicą.
D. na Psim Polu.

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 12. i 13.
Ten król ponad wszystkich książąt polskich dzielnie rządził rzeczą pospolitą, albowiem jak drugi Salomon wyniósł dzieła swoje, budując miasta, domy i grody. [...] Wszystkie te miasta
i zamki opatrzył bardzo silnymi murami, budowlami i wieżami wyniosłymi, głębokimi fosami
i innymi fortyfikacjami na ozdobę królestwa, a ku bezpieczeństwu i schronieniu narodu polskiego. Za panowania bowiem tego króla powstało w lasach, gajach, na karczowiskach drugie tyle miast i wsi, ile przedtem było w Królestwie Polskim.
Z kroniki Janka z Czarnkowa, [w:] Teksty źródłowe do nauczania historii
w szkole, 
z. 10, Warszawa 1959, s. 42.

12. Władcą opisanym we fragmencie kroniki Janka z Czarnkowa jest (0–1 p.)

A. Kazimierz Odnowiciel.
B. Władysław Łokietek.
C. Kazimierz Sprawiedliwy.
D. Kazimierz Wielki.

13. Największe osiągnięcia władcy, wymienione przez autora tekstu źródłowego, to (0–1 p.)

A. zwycięskie wojny.
B. powiększenie terytorium państwa.
C. zjednoczenie kraju.
D. powiększenie liczby miast i wsi.

14. Wyjaśnij pojęcia. (0–2 p.)

prawo składu – ………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………..
prawo przymusu drogowego – ………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………...

15. Do podanych wydarzeń dopisz odpowiednie lata. Następnie umieść we właściwych miejscach na osi czasu litery oznaczające te zdarzenia. (0–4 p.)

A. koronacja Wacława II na króla Polski – …………………………………
B. bitwa pod Legnicą – …………………………………
C. początek rozbicia dzielnicowego – …………………………………
D. koronacja Władysława Łokietka – …………………………………


16. Omów reformy wprowadzone przez Kazimierza Wielkiego, które miały znaczenie dla zjednoczenia i rozwoju gospodarczego ziem polskich. (0–4 p.)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....


Test b

Polska i świat w XII–XIV wieku
Test podsumowujący rozdział I

  1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
  2. W zadaniach od 1. do 3., 5., 6. oraz od 10. do 13. znajdują się cztery odpowiedzi:
    A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
  3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
  4. Rozwiązania zadań 4., od 7. do 9. oraz od 14. do 16. zapisz lub uzupełnij czytelnie
    i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
  5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 28 punktów.

1. Wydarzenie, które rozpoczęło rozbicie dzielnicowe, to (0–1 p.)

A. koronacja Władysława Łokietka.
B. wydanie statutu Bolesława Krzywoustego.
C. koronacja Kazimierza Wielkiego.
D. zjazd w Łęczycy.

2. Rozbicie dzielnicowe w Polsce trwało (0–1 p.)

A. od XI do XIV w.
B. od XII do XIV w.
C. od X do XV w.
D. od XIII do XIV w.

3. Do skutków wypraw krzyżowych należy (0–1 p.)

A. zjednoczenie państwa przez Władysława Łokietka.
B. założenie zakonu benedyktynów.
C. najazd Tatarów na Polskę.
D. ożywienie wymiany handlowej między Europą a Lewantem.

4. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania fałszywego. (0–1 p.)

[ ] W 1309 r. Krzyżacy zajęli Pomorze Gdańskie.
[ ] Kazimierz Sprawiedliwy był synem Bolesława Krzywoustego.
[ ] W 1300 r. Przemysł II został koronowany na króla Polski.
[ ] Małopolska i Wielkopolska weszły w skład zjednoczonego przez Władysława Łokietka Królestwa Polskiego.


Na podstawie zamieszczonej mapy wykonaj zadania 5. i 6.


5. Kazimierz Wielki przyłączył do Królestwa Polskiego (0–1 p.)

A. Pomorze Zachodnie.
B. Wielkopolskę.
C. Małopolskę.
D. Ruś Halicką.

6. W skład Królestwa Polskiego w 1370 r. nie wchodziły tereny (0–1 p.)

A. Pomorza Zachodniego.
B. Małopolski.
C. Wielkopolski.
D. Mazowsza.

7. Wstaw w kratki cyfry od 1 do 4, tak aby podane wydarzenia ułożyły się
w porządku chronologicznym. (0–2 p.)

[ ] pierwsza wyprawa krzyżowa
[ ] bitwa pod Legnicą
[ ] śmierć Kazimierza Wielkiego
[ ] założenie Akademii Krakowskiej

8. Wymień dwóch ostatnich władców Polski z dynastii piastowskiej. (0–2 p.)
• ……………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………….
9. Połącz terminy z ich wyjaśnieniami. (0–4 p.)


princeps •
haracz •
krucjata •
starosta •




• wyprawa do Ziemi Świętej w celu wyzwolenia jej z rąk muzułmanów
•namiestnik króla sprawujący władzę
w prowincjach
•zwierzchnik księstw polskich w czasie rozbicia dzielnicowego
•okup regularnie płacony chanom mongolski
Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 10. i 11.

10. Na rysunku przedstawiono (0–1 p.)

A. wojownika mongolskiego.
B. rycerza zakonu krzyżackiego.
C. saracena.
D. wojownika tureckiego.

11. Do bitwy rycerstwa polskiego z armią wojowników ukazanych na ilustracji doszło (0–1 p.)
A. pod Płowcami.
B. nad Kałką.
C. pod Legnicą.
D. na Psim Polu.

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 12. i 13.

My, Kazimierz z Bożej łaski król Polski [...], pragnąc gorąco, aby rzecz pożyteczna
i wszelka pomyślność rodzaju ludzkiego wzrastała, i nie wątpiąc, że to duchowieństwu
i poddanym Królestwa naszego pożytek przyniesie, postanowiliśmy w mieście naszym Krakowie wyznaczyć i urządzić miejsce, na którym by „szkoła powszechna” kwitnęła, a na przyszłość po wieczne czasy tym pismem jej istnienie zapewnić chcemy. [...] Do tego miasta Krakowa niechaj zjeżdżają się swobodnie i bezpiecznie wszyscy mieszkańcy, nie tylko Królestwa naszego i krajów przyległych, ale i inni, z różnych części świata, którzy pragną korzystać z owej przesławnej perły wiedzy.
Dyplom założenia uniwersytetu w Krakowie w 1364 r., [w:] Wiek V–XV
w źródłach
, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1990, s. 269.

12. W tekście źródłowym opisano (0–1 p.)

A. ufundowanie szkoły parafialnej.
B. powstanie uniwersytetu w Wilnie.
C. ufundowanie szkoły przyklasztornej.
D. założenie uniwersytetu w Krakowie.

13. W krakowskiej szkole mogli studiować (0–1 p.)

A. wyłącznie mieszkańcy Krakowa.
B. tylko duchowni.
C. zarówno mieszkańcy Królestwa Polskiego, jak i cudzoziemcy.
D. wyłącznie cudzoziemcy.

14. Wyjaśnij pojęcia. (0–2 p.)

poradlne – ……………………………………………………..........................……………
jarłyk – ……………………………………………………...................................................

15. Do podanych wydarzeń dopisz odpowiednie lata. Następnie umieść we właściwych miejscach na osi czasu litery oznaczające te zdarzenia. (0–4 p.)

A. koronacja Przemysła II na króla Polski …………….
B. statut Bolesława Krzywoustego …………….
C. sprowadzenie Krzyżaków do Polski …………..
D. bitwa pod Płowcami ………………..


16. Podaj korzyści i zagrożenia, jakie wynikały dla Polski z założenia w Prusach
państwa zakonu krzyżackiego. (0–4 p.)


………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

Test a


Społeczeństwo średniowiecza
Test podsumowujący rozdział II

1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 1. do 3., od 5. do 7. oraz 14. i 15. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań 4., od 8. do 13. i 16. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Lokacją nazywamy (0–1 p.)

A. zwolnienie z podatków.
B. system uprawy roli.
C. nadawanie lenna.
D. zakładanie nowych osad.

2. Najbiedniejszą, nieposiadającą praw miejskich grupę społeczną w średniowiecznym mieście stanowili (0–1 p.)

A. przedstawiciele pospólstwa.
B. plebejusze.
C. chłopi.
D. patrycjusze.

3. Zakonem żebraczym głoszącym ubóstwo byli (0–1 p.)

A. cystersi.
B. franciszkanie.
C. albigensi.
D. benedyktyni.

4. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania prawdziwego. (0–1 p.)

[ ] Trójpolówka była mniej skuteczną metodą uprawy ziemi niż dwupolówka.
[ ] Kolonizacja na ziemiach polskich odbywała się na prawie niemieckim.
[ ] W radzie miejskiej mieli prawo zasiadać wyłącznie członkowie pospólstwa.
[ ] W średniowiecznym mieście rzemieślnicy zakładali cechy, czyli organizacje skupiające ludzi pochodzących z tej samej okolicy.

5. Inicjał to (0–1 p.)

A. ilustracja przedstawiająca sceny biblijne lub postacie władców i świętych.
B. scena ze Starego lub Nowego Testamentu.
C. ozdobnie napisana pierwsza litera rozdziału, często udekorowana motywami roślinnymi.
D. skórzana okładka średniowiecznej książki.

6. Wolnizna oznaczała (0–1 p.)

A. zmniejszenie danin chłopów na rzecz księcia.
B. okres kilku lat bez opłat czynszowych na rzecz właściciela wsi.
C. zwolnienie z podatku od uzyskanego dochodu.
D. prawo do wolnego wyboru sołtysa.

7. Członkami ruchu heretyckiego krytykującego bogactwo Kościoła w XII w. byli

A. protestanci. (0–1 p.)
B. albigensi.
C. cystersi.
D. benedyktyni.

8. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania fałszywego. (0–1 p.)

[ ] Wzorem dla zakładanych w średniowieczu uniwersytetów były uczelnie w Paryżu
i Bolonii.
[ ] Studentów średniowiecznych uniwersytetów nazywano żakami.
[ ] Po opanowaniu sztuk wyzwolonych i uzyskaniu tytułu bakałarza, każdy z żaków mógł wstąpić na wydział prawa, medycyny lub teologii.
[ ] Nauka na średniowiecznych uniwersytetach odbywała się wyłącznie w językach narodowych.

9. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami. (0–3 p.)

lenno •
suzeren •
wasal •


• osoba otrzymująca dobra ziemskie
w systemie lennym
• majątek ziemski oddawany przez seniora
do użytkowania wasalowi
• władca, najwyższy senior w systemie feudalnym

10. Wymień trzy wzorce osobowe średniowiecza. (0–3 p.)

• ……………………………
• ……………………………
• ……………………………
Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 11. i 12.

11. Podaj dwie cechy charakterystyczne dla architektury romańskiej. (0–2 p.)

• ………………………………………………….
• …………………………………………………

12. Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie „styl romański”. (0–1 p.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. (0–3 p.)


Tomasz z Akwinu •
Dominik Guzman •
Karol Wielki •




• król Franków, ideał władcy
w średniowieczu
• twórca zakonu dominikanów
• średniowieczny filozof, łączył elementy myśli antycznej z założeniami religii chrześcijańskiej
Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 14. i 15.

Lenistwo jest wrogiem duszy. Dlatego też bracia powinni w pewnych godzinach zajmować się pracą ręczną, w innych Bożym czytaniem.
Sądzimy, że obie te rzeczy unormujemy następującym zarządzeniem: od Wielkanocy do czternastego września bracia wyjdą z rana i będą wykonywali potrzebne prace od godziny pierwszej aż prawie do czwartej. Od godziny czwartej prawie aż do szóstej zajmą się czytaniem. Po szóstej, powstawszy od stołu, będą odpoczywali w swoich łóżkach w zupełnym milczeniu. Jeżeli kto chce czytać, może to robić, byle nie przeszkadzał innemu. […]
Jeśli konieczność miejscowa lub ubóstwo wymagają, aby bracia sami pracowali przy żniwach, niech się tym nie martwią. Wtedy bowiem są naprawdę mnichami, gdy żyją z pracy rąk własnych jak Ojcowie nasi i Apostołowie.

Reguła św. Benedykta z Nursji, [w:] Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 117.
14. Według św. Benedykta wrogiem duszy jest (0–1 p.)

A. głoszenie kazań.
B. lenistwo.
C. prowadzenie dyskusji filozoficznych.
D. czytanie ksiąg.

15. Zdaniem św. Benedykta mnisi najbardziej zbliżają się do ideału sługi bożego, gdy żyją
z (0–1 p.)

A. darowizn na rzecz zakonu.
B. podatków płaconych przez okoliczną ludność.
C. pracy własnych rąk.
D. dochodów ze sprzedaży ksiąg.

16. Wyjaśnij, dlaczego średniowieczną kulturę określa się mianem uniwersalnej. (0–4 p.)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


Test b

Społeczeństwo średniowiecza

Test podsumowujący rozdział II

1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 1. do 3., od 5. do 7. oraz 14. i 15. znajdują się cztery odpowiedzi:
A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań 4., od 8. do 13. i 16. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Kolonizacja na prawie niemieckim to (0–1 p.)

A. nadanie lenna przez księcia.
B. akcja osadnicza prowadzona na ziemiach polskich w XIII–XIV w.
C. zwolnienie z podatków i opłat czynszowych.
D. nowy sposób uprawy roli.

2. Najbogatszą, mającą władzę w średniowiecznym mieście grupą byli (0–1 p.)

A. przedstawiciele pospólstwa.
B. plebejusze.
C. chłopi.
D. patrycjusze.

3. Zgodnie z zasadą „módl się i pracuj” żyli mnisi należący do zakonu (0–1 p.)

A. albigensów.
B. dominikanów.
C. franciszkanów.
D. benedyktynów.

4. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania prawdziwego. (0–1 p.)

[ ] Zasadźcą nazywano osobę, która otrzymywała wieś od seniora.
[ ] Burmistrz stał na czele ławy, czyli sądu funkcjonującego we wsiach lokowanych na prawie niemieckim.
[ ] W radzie miejskiej zasiadali wyłącznie członkowie patrycjatu.
[ ] Pospólstwo było najbiedniejszą warstwą w mieście, a tworzyli ją żebracy, zbiegli chłopi i służba najemna.

5. Biblia pauperum to (0–1 p.)

A. kazanie głoszone przez kaznodziejów.
B. scena ze Starego lub z Nowego Testamentu, namalowana na ścianie świątyni.
C. księga zawierająca portrety władców.
D. pierwsze drukowane wydanie Pisma Świętego.

6. Scholastyką, czyli filozofią szkolną, nazywamy (0–1 p.)

A. kurs przygotowujący żaków do studiów uniwersyteckich.
B. rozumowe dowodzenie prawd wiary chrześcijańskiej.
C. poglądy głoszone przez św. Franciszka z Asyżu.
D. kulturę średniowiecza.

7. Członkami ruchu heretyckiego, powstałego w XII w. i odrzucającego władzę papieża, byli (0–1 p.)

A. dominikanie.
B. cystersi.
C. Krzyżacy.
D. waldensi.

8. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania fałszywego. (0–1 p.)

[ ] Najstarsze uniwersytety powstały w XI i XII w. w Paryżu i Bolonii.
[ ] Na czele szkoły wyższej stał rektor wybierany przez profesorów lub studentów.
[ ] W średniowieczu działały w Europie tylko dwie uczelnie wyższe.
[ ] Sztuki wyzwolone dzieliły się na trivium (gramatyka, dialektyka, retoryka) i quadrivium (muzyka, arytmetyka, geometria i astronomia).

9. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami. (0–3 p.)


lenno •
senior •
system feudalny•




• układ zależności między lennikami seniorami w średniowiecznym społeczeństwie
• majątek ziemski oddawany przez seniora do użytkowania poddanemu
• osoba nadająca wasalowi dobra ziemskie
10. Wymień trzy sposoby uprawy roli w średniowieczu. (0–3 p.)

• …………………………..
• …………………………..
• .………………………….


Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 11. i 12.

11. Podaj dwie cechy charakterystyczne dla architektury gotyckiej. (0–2 p.)

• ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………..
• ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………...

12. Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie „styl gotycki”. (0–1 p.)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. (0–3 p.)


Szymon Słupnik •
św. Franciszek z Asyżu •
Roland •




• założyciel zakonu żebraczego
• średniowieczny rycerz Karola Wielkiego, bohater pieśni i poematów
• pustelnik i asceta żyjący na przełomie
IV i V w.

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 14. i 15.

Nakazuję stanowczo wszystkim braciom, aby żadnym sposobem nie przyjmowali pieniędzy lub rzeczy mających wartość pieniężną osobiście lub przez zastępcę. Jednak o potrzeby chorych
i odzież innych braci powinni się starać […] zawsze z tym zastrzeżeniem, aby – jak powiedziano – nie przyjmowali pieniędzy lub rzeczy mających wartość pieniężną.
[…] Upominam również i zachęcam tych braci, aby ich słowa w kazaniach, jakie głoszą, były wypróbowane i czyste [...] na pożytek i zbudowanie ludu. Niech mówią mu o wadach
i cnotach, o karze i chwale słowami zwięzłymi.

Reguła św. Franciszka z Asyżu, [w:] Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 117.

14. Św. Franciszek nakazywał członkom zakonu (0–1 p.)

A. głoszenie kazań zrozumiałych dla ludu.
B. prowadzenie dyskusji filozoficznych.
C. czytanie ksiąg.
D. przyjmowanie dóbr za pośrednictwem zastępcy.

15. Franciszkanom nie wolno było (0–1 p.)

A. spotykać się z osobami spoza klasztoru.
B. pracować fizycznie.
C. utrzymywać się z uprawy ziemi.
D. przyjmować od ludu pieniędzy ani darów.

16. Wyjaśnij, jakie znaczenie dla rozwoju ziem polskich miała kolonizacja na prawie niemieckim. (0–4 p.)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Test a

U schyłku średniowiecza
Test podsumowujący rozdział III

1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 2. do 4. oraz od 8. do 12. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań 1., od 5. do 7. oraz od 13. do 14. zapisz lub uzupełnij czytelnie
i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź.
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Połącz podane lata z odpowiednimi wydarzeniami. (0–4 p.)
1444 r. • podpisanie drugiego pokoju toruńskiego
1466 r. • zawarcie unii w Horodle
1413 r. • zdobycie Konstantynopola przez Turków
1453 r. • bitwa pod Warną

Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 2., 3. i 4.









2. Na obrazie przedstawiono bitwę pod (0–1p.)
A. Legnicą.
B. Grunwaldem.
C. Chojnicami.
D. Warną.

3. Wojskami litewskimi w bitwie ukazanej na ilustracji dowodził (0–1p.)
A. Kazimierz Jagiellończyk.
B. książę Witold.
C. Władysław Jagiełło.
D. Władysław Warneńczyk.
4. Do starcia uwiecznionego na obrazie doszło (0–1p.)
A. 15 czerwca 1410 r.
B. 15 sierpnia 1410 r.
C. 15 lipca 1410 r.
D. 15 września 1410 r.

5. Uzupełnij tabelę wyrażeniami z ramki, tak aby uporządkować informacje na temat dwóch wydarzeń historycznych. (0–2 p.)
początek wojny trzynastoletniej1444 r., Jan Bażyński, 1454 r.Jan Hunyadybitwa pod Warną







Rok
Wydarzenie
Postać historyczna







6. Wyjaśnij znaczenie podanych terminów. (0–2 p.)

unia personalna – .........................................................................................................................
………………..............................................................................................................................
pospolite ruszenie – .....................................................................................................................
......................................................................................................................................................

7. Podaj trzy korzyści, jakie Litwa uzyskała w wyniku zawarcia unii w Krewie. (0–3 p.)

• ………………………………………………………………………………………
• ………………………………………………………………………………………
• ………………………………………………………………………………………

8. W bitwie z Turkami w 1444 r. zginął król Polski i Węgier (0–1 p.)

A. Kazimierz Jagiellończyk.
B. Władysław Warneńczyk.
C. Władysław Jagiełło.
D. Jan Olbracht.

9. W 1385 r. Polska i Litwa zawarły (0–1 p.)

A. unię realną.
B. traktat pokojowy.
C. unię personalną.
D. rozejm.
10. W wyniku wojny trzynastoletniej Polska odzyskała m.in. (0–1 p.)

A. Pomorze Gdańskie.
B. Mazowsze.
C. Pomorze Zachodnie.
D. Śląsk.

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 11. i 12.

My, Ludwik, z bożej łaski węgierski, polski […] król, chcemy, aby doszło do wiadomości wszystkich tak obecnych, jak i przyszłych, że:
Chcemy się zadowolić tym tylko, aby corocznie na [dzień] św. Marcina wyznawcę [11 listopada] nam i następcom naszym na znak najwyższego panowania i uznania korony Królestwa Polskiego płacono po dwa grosze zwykłej monety […] z każdego osiadłego
i dzierżonego [dzierżawionego] łanu […].
Przywilej koszycki, [w:] Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1999, s. 183–186.

11. Przywilej koszycki (0–1 p.)

A. nakazywał części szlachty składanie hołdu królowi.
B. zwalniał szlachtę danin z wyjątkiem 2 groszy z łana.
C. zobowiązywał przedstawicieli stanu szlacheckiego do składania hołdu władcy w dniu
św. Marcina.
D. zwalniał szlachtę z płacenia wszystkich podatków.

12. Dokument przywileju koszyckiego został wystawiony (0–1 p.)

A. w pierwszej połowie XIV w
B. w pierwszej połowie XV w.
C. w drugiej połowie XIV w.
D. w drugiej połowie XIII w.

13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacji na ich temat. (0–3 p.)




Jan Hus 
Mikołaj Trąba 
Jan Ostroróg 



• prymas Polski, przewodniczył polskiej delegacji na soborze w Konstancji
• pisarz polityczny i prawnik, autor ,,Memoriału o urządzeniu Rzeczypospolitej”
• teolog i rektor Uniwersytetu Praskiego,
przywódca ruchu reformatorsko-narodowego

14. Opisz dwie przyczyny kryzysu gospodarczego i społecznego w Europie na przełomie
XIV i XV w. (0–4 p.)
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Test b

U schyłku średniowiecza
Test podsumowujący rozdział III
1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 2. do 4. oraz od 8. do 12. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
5. Rozwiązania zadań 1., od 5. do 7. oraz od 13. do 14. zapisz lub uzupełnij czytelnie
i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Połącz lata z odpowiednimi wydarzeniami. (0–4 p.)
1385 r. 
1411 r. •
1444 r. 
1454 r. 
• zawarcie unii w Krewie
• rozpoczęcie wojny trzynastoletniej
• bitwa pod Warną
• podpisanie pierwszego pokoju w Toruniu

Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 2., 3. i 4. (0–1 p.)


2. Przedstawione na zdjęciu dzieło sztuki znajduje się w (0–1 p.)

A. kościele Mariackim w Gdańsku.
B. Muzeum Narodowym w Krakowie.
C. kościele Mariackim w Krakowie.
D. kościele św. Trójcy w Lublinie.
3. Autorem dzieła jest (0–1 p.)

A. Jan Matejko.
B. Konrad von Jungingen.
C. Wit Stwosz.
D. anonimowy artysta.

4. Przedstawione na zdjęciu dzieło sztuki powstało w (0–1 p.)

A. XII w.
B. XV w.
C. XVIII w.
D. XIX w.

5. Uzupełnij tabelę wyrażeniami z ramki, tak aby uporządkować informacje na temat dwóch wydarzeń historycznych. (0–2p.)
1410 r.,Ludwik Węgierskibitwa pod Grunwaldem1374 r.nadanie przywileju koszyckiegoWładysław Jagiełło







Rok
Wydarzenie
Postać historyczna







6. Wyjaśnij znaczenie podanych terminów. (0–2 p.)

inkorporacja – ..............................................................................................................................
......................................................................................................................................................
husytyzm – ...................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

7. Podaj trzy korzyści, jakie Polska uzyskała w wyniku zawarcia unii w Krewie. (0–3 p.)

• ....................................................................................................................................................
• ....................................................................................................................................................
• ....................................................................................................................................................

8. W bitwie pod Grunwaldem wojskami krzyżackimi dowodził (0–1 p.)

A. Ulrich von Jungingen.
B. Konrad Mazowiecki.
C. Jan Bażyński.
D. Jan Hunyady.
9. Na soborze w Konstancji traktat „O władzy papieża i cesarza nad niewiernymi” wygłosił (0–1 p.)
A. Mikołaj Trąba.
B. Paweł Włodkowic.
C. Marcin Król.
D. Jan Ostroróg.

10. Przyczyną wojny trzynastoletniej było (0–1 p.)

A. powstanie Związku Jaszczurczego.
B. wybranie Władysława III na króla Węgier.
C. przyłączenie Pomorza Gdańskiego i Prus do Korony Polskiej.
D. zerwanie unii polsko-litewskiej.

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 11. i 12.

My, Ludwik, z bożej łaski węgierski, polski […] król, chcemy, aby doszło do wiadomości wszystkich tak obecnych, jak i przyszłych, że: Chcemy się zadowolić tym tylko, aby corocznie na [dzień] św. Marcina wyznawcę [11 listopada] nam i następcom naszym na znak najwyższego panowania i uznania korony Królestwa Polskiego płacono po dwa grosze zwykłej monety […] z każdego osiadłego i dzierżonego [dzierżawionego] łanu […].

Przywilej koszyckiWiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 183–186.

11. Ludwik Węgierski wydał dokument przywileju koszyckiego, ponieważ chciał(0–1 p.)

A. zagwarantować swoim synom prawo do polskiego tronu.
B. uzyskać zgodę na zwiększenie wpływów do skarbu państwa.
C. zapewnić prawo do tronu polskiego swoim córkom.
D. uzyskać zgodę na swoją koronację.

12. Nadany w 1374 r. przywilej dotyczył (0–1 p.)

A. wszystkich poddanych.
B. duchowieństwa i mieszczaństwa.
C. wyłącznie duchowieństwa.
D. szlachty.

13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. (0–3 p.)


Paweł Włodkowic 
Jan Długosz 
Iwan IV Groźny 



• pierwszy władca Rosji, który koronował się na cara
• profesor prawa, wygłosił przemówienie na soborze w Konstancji
• historyk, autor dzieła „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa
Polskiego”

14. Opisz dwa postanowienia drugiego pokoju toruńskiego. (0–4 p.)
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………..…………………………………………….

Test a

Narodziny nowożytnego świata

Test podsumowujący rozdział IV

1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 1. do 8. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną
z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań od 9. do 13. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Najstarszą cywilizację na terenie Ameryki Środkowej w II tysiącleciu p.n.e. stworzyli
(0–1 p.)
A. Majowie.
C. Olmekowie.
B. Inkowie.
D. Aztekowie.

2. Proces, w którym kupiec zlecał rzemieślnikowi wykonanie poszczególnych elementów danego artykułu, nazywano (0–1 p.)

A. grodzeniem.
C. manufakturą.
B. pracą nakładczą.
D. kompanią handlową.

3. W 1545 r. papież Paweł III zwołał sobór w (0–1 p.)

A. Turynie.
C. Augsburgu.
B. Rzymie.
D. Trydencie.

4. Układ w Tordesillas w 1494 r. zawarły (0–1 p.)

A. Hiszpania i Holandia.
C. Hiszpania i Portugalia.
B. Portugalia i Anglia.
D. Portugalia i Holandia.

5. Jednym z negatywnych skutków wielkich odkryć geograficznych było (0–1 p.)

A. przywiezienie do Europy nowych roślin, m.in. kukurydzy, pomidorów i papryki.
B. poszerzenie wiedzy geograficznej Europejczyków.
C. odkrycie morskiej drogi do Indii.
D. przywożenie niewolników do Nowego Świata i wykorzystywanie ich do pracy na plantacjach.

6. Noc św. Bartłomieja w 1572 r. była krwawą rozprawą katolików z (0–1 p.)

A. luteranami.
C. arianami.
B. hugenotami.
D. anglikanami.

Na podstawie zamieszczonej fotografii wykonaj zadania 7. i 8.

7. Przedstawione dzieło nosi tytuł (0–1 p.)

A. „Człowiek witruwiański”.
C. „Stworzenie Adama”.
B. „Dawid”.
D. „Szkoła ateńska”.

8. Autorem malowidła jest (0–1 p.)

A. Michał Anioł.
C. Rafael.
B. Erazm z Rotterdamu.
D. Giordano Bruno.

9. Napisz, których postaci historycznych dotyczą podane opisy. (0–3 p.)

  • konkwistador hiszpański, opanował państwo Azteków – ..........................................
  • wybitny twórca włoskiego odrodzenia, autor „Mony Lisy” – .........................................
  • reformator religijny, od 1541 r. działał Genewie – .........................................

10. Wstaw znak „x” w kratki obok poglądów Marcina Lutra. (0–3 p.)

[ ] zachowanie obowiązkowego celibatu
[ ] uznanie Pisma Świętego za jedyne źródło prawd wiary
[ ] zakaz sprzedaży odpustów
[ ] kult Matki Boskiej
[ ] uznawanie siedmiu sakramentów
[ ] potępienie symonii
11. Uzupełnij podany tekst. (0–5 p.)

Głównym rywalem Portugalii w poszukiwaniu morskiej drogi do Indii była ……………………….. Z polecenia jej władców: Ferdynanda Aragońskiego oraz …………………. ……………………. włoski żeglarz …………………… ……………………… wyruszył na wyprawę w kierunku zachodnim. W ……… r. wypłynął
z portu Palos i po dwóch miesiącach żeglugi dotarł do archipelagu wysp Bahama. W ten sposób odkrył nowy kontynent – …………………
.

12. Wstaw obok wyrazów litery odpowiadające właściwym wyjaśnieniom. (0–5 p.)

Inkowie – ….. A. system gospodarczy, polegający na wolnej konkurencji oraz
swobodzie handlu
astrolabium – ….. B. nurt filozoficzny, stawiający w centrum zainteresowania człowieka
kapitalizm – ….. C. Indianie, twórcy państwa w Andach ze stolicą
w Cuzco
humanizm – ….. D. ruch religijno-społeczny, dążący do zmian w Kościele katolickim
reformacja – ….. E. przyrząd nawigacyjny, pozwalający określić położenie okrętu
względem gwiazd

13. Na podstawie zamieszczonego tekstu wykonaj polecenia. (0–2 p.)

W Rzeszy Niemieckiej pokój augsburski nie załagodził wszystkich napięć między katolikami oraz protestantami. Różnice religijne odgrywały również dużą rolę w politycznej rywalizacji pomiędzy książętami Rzeszy a katolickim cesarzem z dynastii habsburskiej, który dążył do wzmocnienia swojej władzy. W początkach XVII w. na terenie Rzeszy powstały dwa bloki polityczno religijne: Unia Protestancka, z księciem Palatynatu Reńskiego Fryderykiem V na czele, oraz Liga Katolicka pod przewodnictwem księcia Bawarii Maksymiliana I.

A. Podaj nazwę sojuszu polityczno-religijnego utworzonego w Rzeszy przez zwolenników wyznań reformowanych.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
B. Napisz, kto stanął na czele protestantów.
………………………………………………………………………………………………
Test b

Narodziny nowożytnego świata

Test podsumowujący rozdział IV

1. Czytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 1. do 8. znajdują się cztery odpowiedzi:
A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań od 9. do 13. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Cywilizację, która rozwinęła się na obszarze dzisiejszych Peru i Boliwii, stworzyli (0–1 p).

A. Majowie.
C. Aztekowie.
B. Olmekowie.
D. Inkowie.

2. Odbieranie pól dotychczasowym dzierżawcom i przekształcanie ich w pastwiska otaczane płotem nazywamy (0–1 p.)

A. pracą nakładczą
C. grodzeniem.
B. korsarstwem lądowym.
D. manufakturą.

3. W 1539 r. Ignacy Loyola założył zakon (0–1 p.)

A. Misjonarzy Afryki.
B. Towarzystwa Jezusowego.
C. Braci Mniejszych.
D. Przenajświętszej Trójcy.

4Pokój augsburski z 1555 r. zakończył wojny religijne pomiędzy (0–1 p.)

A. hugenotami i katolikami.
B. luteranami i hugenotami.
C. anglikanami i katolikami.
D. katolikami i protestantami.

5. Jednym z pozytywnych skutków wielkich odkryć geograficznych było (0–1 p.)

A. przywożenie niewolników do Nowego Świata i wykorzystywanie ich do pracy na plantacjach.
B. doprowadzenie do zagłady kultury Azteków oraz Inków.
C. dostarczenie do Europy nowych roślin, m.in. kukurydzy, pomidorów i papryki.
D. rozprzestrzenianie się wśród rdzennej ludności Nowego Świata chorób z Europy.

6. W XVI w. papież zreformował wykorzystywaną do walki z innowiercami instytucję sądowniczą, zwaną (0–1 p.)

A. kongregacją.
B. soborem.
C. inkwizycją.
D. indeksem ksiąg zakazanych.

Na podstawie zamieszczonej fotografii wykonaj zadania 7. i 8.


7. Przedstawiony obraz nosi tytuł (0–1 p.)

A. „Dama z łasiczką”.
B. „Mona Lisa”.
C. „Madonna wśród skał”.
D. „Święta Anna”.

8. Dzieło wykonał (0–1 p.)

A. Michał Anioł.
B. Leonardo da Vinci.
C. Rafael.
D. Erazm z Rotterdamu.

9. Napisz, których postaci historycznych dotyczą podane opisy. (0–3 p.)

  • konkwistador hiszpański, opanował państwo Inków – …………………….………….…….…….
  • wybitny twórca włoskiego odrodzenia, autor rzeźby „Mojżesz” – ……….……...………………..
  • duchowny, który w 1517 r. w Wittenberdze zapoczątkował reformację – ……….……….……....

10. Wstaw znak „x” w kratki obok poglądów Jana Kalwina. (0–3 p.)

[ ] wiara w predestynację
[ ] uznawanie siedmiu sakramentów
[ ] zanegowanie kultu świętych
[ ] złagodzenie norm obyczajowych
[ ] odrzucenie zwierzchnictwa papieża
[ ] poparcie dla sprzedaży odpustów
11. Uzupełnij podany tekst. (0–5 p.)

Pierwsze dalekie wyprawy morskie w XV w. podjęli …………………………. Ich celem było opłynięcie …………………………… i znalezienie morskiej drogi do Indii. W 1488 r. …………………. ………… dopłynął do Przylądka Burz. Jednak dopiero ……………… …………… w ……… r. dotarł do miasta Kalikat w Indiach, odkrywając w ten sposób nowy szlak żeglugowy.

12. Wstaw obok wyrazów litery odpowiadające właściwym wyjaśnieniom. (0–5 p.)

Aztekowie – ….. A. ruch w Kościele katolickim mający na celu przeciwstawienie się reformacji
karawela – ….. B. Indianie, twórcy państwa na terenach środkowego Meksyku
ze stolicą w Tenochtitlán
manufaktura – ….. C. okręt służący do podróży oceanicznych w XV i XVI w.
renesans – ….. D. duży zakład produkcyjny, oparty na pracy ręcznej
kontrreformacja – ….. E. epoka, w której nawiązywano do starożytnej kultury,
filozofii oraz sztuki

13. Na podstawie zamieszczonego tekstu wykonaj polecenia. (0–4 p.)

W Rzeszy Niemieckiej pokój augsburski nie załagodził wszystkich napięć między katolikami oraz protestantami. Różnice religijne odgrywały również dużą rolę w politycznej rywalizacji pomiędzy książętami Rzeszy a katolickim cesarzem z dynastii habsburskiej, który dążył do wzmocnienia swojej władzy. W początkach XVII w. na terenie Rzeszy powstały dwa bloki polityczno-religijne: Unia Protestancka, z księciem Palatynatu Reńskiego Fryderykiem V na czele, oraz Liga Katolicka pod przewodnictwem księcia Bawarii Maksymiliana I.

A. Podaj nazwę bloku polityczno-religijnego utworzonego w Rzeszy przez zwolenników katolicyzmu.
…………………………………………………………………………………………………………

B. Napisz, kto stanął na czele katolików.
…………………………………………………………………………………………………………

Test a

Rzeczpospolita w XVI wieku

Test podsumowujący rozdział V

1. Przeczytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 1. do 6. oraz 10. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań od 7. do 9. oraz 11. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 21 punktów.

1. Pierwsze obrady sejmu walnego złożonego z trzech stanów sejmujących odbyły się w
(0–1 p.)

A. 1501 r.
B. 1493 r.
C. 1573 r.
D. 1505 r.

2. Urzędnikiem odpowiedzialnym za politykę zagraniczną w Polsce był (0–1 p.)

A. marszałek.
C. kanclerz.
B. podskarbi.
D. hetman.

3. Wojsko kwarciane było (0–1 p.)

A. piechotą chłopską, utworzoną przez Stefana Batorego.
B. ciężkozbrojną jazdą szlachecką, zwoływaną w razie wojny z Moskwą.
C. stałą, zaciężną armią utrzymywaną z królewszczyzn, czyli dochodów króla.
D. piechotą, w której skład wchodzili głównie mieszczanie z prywatnych miast szlacheckich

4. Ugodę pomiędzy przedstawicielami różnych odłamów protestantyzmu w Rzeczypospolitej, mającą na celu obronę ich wyznań przed prześladowaniami, zawarto w (0–1 p.)
A. 1569 r. w Lublinie
B. 1573 r. w Warszawie.
C. 1570 r. w Sandomierzu.
D. 1596 r. w Brześciu.
Na podstawie zamieszczonej fotografii wykonaj zadania 5. i 6.



5. Na zdjęciu przedstawiono (0–1 p.)

A. ratusz w Poznaniu.
B. katedrę we Fromborku.
C. dziedziniec krużgankowy na Wawelu.
D. kaplicę Zygmuntowską przy katedrze wawelskiej.

6. Ukazana na ilustracji budowla służyła jako miejsce` (0–1 p.)

A. koronacji królów elekcyjnych.
B. pochówku ostatnich Jagiellonów.
C. apeli wojskowych.
D. badań astronomicznych Mikołaja Kopernika.

7. Napisz, których postaci historycznych dotyczą podane opisy. (0–4 p.)

wybitny polski astronom, autor teorii heliocentrycznej – …………………………….………….
kardynał, sprowadził do Rzeczypospolitej jezuitów – ……….…………………….…………….
arcybiskup gnieźnieński, pierwszy interreks w dziejach Polski – ……….……….………………
książę siedmiogrodzki, w 1575 r. wybrany na króla Rzeczypospolitej – ………..……………….

8. Wstaw znak „x” obok elementów wspólnych dla Korony i Litwy w wyniku zawarcia unii
w Lublinie (0–3 p.)

[ ] władca
[ ] polityka zagraniczna
[ ] skarb
[ ] armia
[ ] urzędy
[ ] sejm
9. Uzupełnij tekst. (0–5 p.)

W 1511 r. wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego został …………….. ……………………. Po przegranej wojnie z Polską przeszedł na …………………… oraz ogłosił się księciem Prus. Aby pozyskać sojusznika, poprosił o pomoc polskiego króla ……………….. …………………
i w ………. r. złożył mu hołd. Dzięki układowi obu władców Prusy ………………. stały się lennem Polski.

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadanie 10. i 11.
My tu na synodzie porządnym zebrani w Brześciu Litewskim [...] oznajmujemy [...], iż wszystkie patriarchie do jednego się potomka Piotra św., papy rzymskiego [papieża], zawżdy w nauce wiary
i braniu mocy duchowej i w sądach biskupich i apelacjach uciekały [...]. My [...] wyprawiliśmy do papy rzymskiego posła naszego, [...] prosząc, aby nas do swego posłuszeństwa przyjął i od zwierzchności patryjarchów carogrodzkich wyzwolił i rozgrzeszył, zachowując nam obrządki
i ceremonie Kościołów wschodnich greckich, a żadnej odmiany w cerkwiach naszych nie czyniąc.

M. Ferenc, Epoka nowożytna, [w:] Teksty źródłowe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii
w szkole średniej
, Kraków 2001, s. 55.

10. Na synodzie w Brześciu Litewskim ogłoszono postanowienia dotyczące (0–1 p.)

A. tolerancji religijnej w Rzeczypospolitej.
B. ugody przedstawicieli różnych odłamów protestantyzmu.
C. unii prawosławnych z Kościołem katolickim.
D. zwierzchnictwa władzy papieskiej nad władzą świecką.

11. Podaj rok powstania cytowanego pisma. Określ, który z władców Rzeczypospolitej zatwierdził ustalenia zamieszczone w dokumencie. (0–2 p.)
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Test b 

Rzeczpospolita w XVI wieku

Test podsumowujący rozdział V

1. Przeczytaj uważnie tekst i zadania.
2. W zadaniach od 1. do 6. oraz 10. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań od 7. do 9. oraz od 11. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 21 punktów.

1. Zjazd przedstawicieli dynastii Jagiellonów i cesarza Maksymiliana I Habsburga odbył się
w 1515 r. w (0–1 p.)

A. Krakowie.
B. Królewcu.
C. Pradze.
D. Wiedniu.

2. Urzędnikiem odpowiedzialnym za finanse państwa polskiego był (0–1 p.)

A. marszałek.
B. podskarbi.
C. kanclerz.
D. hetman.

3. Piechota wybraniecka była formacją (0–1 p.)

A. ciężkozbrojną, służącą jako straż króla.
B. złożoną głównie z mieszczan pochodzących z prywatnych miast szlacheckich.
C. chłopską, stworzoną przez Stefana Batorego.
D. najemną, w której skład wchodzili głównie Szwajcarzy, Niemcy lub Holendrzy.

4. Akt tolerancji religijnej w Rzeczypospolitej uchwalono w 1573 r. w wyniku ustaleń
(0–1 p.)
A. unii brzeskiej.
B. ugody sandomierskiej.
C. konfederacji warszawskiej.
D. unii lubelskiej.
Na podstawie zamieszczonej fotografii wykonaj zadania 5. i 6.